SPORTVOEDING: ZINVOL OF ONZIN

Van Niek Flipse kreeg ik begin oktober een artikeltje over sportvoeding om eventueel op deze site te zetten. Dat was net in de periode dat mijn internetverbinding uitgevallen was, dus ik heb het pas later eens gelezen. Het bleek reclame te zijn van een hardloopspeciaalzaak, dus ik heb Niek laten weten dat ik zoiets niet klakkeloos op mijn site kan zetten. Ik denk dat de regels het ook niet toestaan. Wat ik me wel afvraag is of al die aandacht voor vocht aanvullen en zelfs koolhydraten nemen tijdens een wedstrijd niet sterk overdreven wordt. Een stukje uit de reclamespot:

Een gemiddeld lichaam heeft van nature voldoende energie om 60 minuten intensief hard te lopen, zonder dat je tijdens een training of wedstrijd naar sportdrank of sportvoeding hoeft te grijpen. Daarna nemen de vochtbalans in je lichaam en de glycogeen voorraad in je lever en spieren sterk af. Dat heeft een negatieve invloed op je hardloopprestaties en kan ervoor zorgen dat je de beruchte ‘man met de hamer’ tegenkomt. Daarom is het van belang om vocht en koolhydraten aan te vullen als je langer dan een uur rent.

Akkoord, maar waarom zie ik dan heel veel hardlopers bij een wedstrijd of training over minder dan een uur met een heupgordel vol flesjes of een camelbag lopen? Zelfs bij 20 graden vind ik dat onnodig bij een training van 30/45 minuten. Het bevordert alleen maar extra transpireren en dan moet je nog meer drinken. Zorg dat je voor die training voldoende vocht binnen krijgt en dan is zo’n wedstrijd/training zonder drank goed te doen. Bij een langere training in de warmte koos ik ervoor om ronden te lopen, zodat ik steeds langs mijn huis kwam. Ik zette daar dan een bidon neer en zodoende hoefde ik niets mee te slepen. Bij temperaturen onder de 20 graden verteerden we duurlopen van 25/30 km zonder drinken. Alleen in het voorjaar had ik wel eens probleempjes bij een plotse temperatuurstijging. Zelfs 16 graden in het zonnetje is dan al te veel als het 3 dagen eerder nog 5 graden was.

Water houdt je vochtbalans op peil, maar geeft geen energie. Met een banaan of reep kun je je energievoorraad aanvullen, maar helaas gaat hardlopen vaak slecht samen met eten. Daarom kiezen hardlopers steeds vaker voor een gel: hoog energetisch krachtvoer in vloeibare vorm. Zo’n stroperig sapje geeft een flinke energy boost omdat het veel geconcentreerder is dan sportdrank. Gels hebben direct effect op je bloedsuikerspiegel.

Maar het risico dat je maag van slag raakt is natuurlijk ook erg groot. In 1974 experimenteerde onze groep marathonlopers bij de Westlandmarathon voor het eerst met sportdrank van het merk Hycal. Als ik er aan terug denk, moet ik weer kotsen. Dat je voorraad koolhydraten niet toereikend is voor een hele marathon is bekend, dus aanvullen zal zeker helpen. Maar geldt dat voor alle deelnemers? Een groot deel loopt zo langzaam dat ze vanaf het begin op een mengsel van koolhydraten en vet lopen. Op je vetvoorraad kun je wel 3 marathons lopen, dus dan is aanvullen m.i. niet nodig. Ik denk eerder dat het bij velen vooral suggestief is, maar denk je nu echt dat gelletjes wonderen verrichten bij hardlopers die niet voldoende getraind zijn om lange afstanden te lopen! Juist die trainingen zorgen ervoor dat je depot met koolhydraten/glycogeen groter is.

Er zijn allerlei soorten gels verkrijgbaar. Met cafeïne, zonder cafeïne, met magnesium, mineralen, met sinaasappelsmaak, bananensmaak, enzovoort. De koolhydraten in de gel zijn het belangrijkste ingrediënt. Zij verschaffen je spieren brandstof wanneer de lichaamseigen voorraad (in de vorm van het eerdergenoemde glycogeen) op dreigt te raken. De overige toevoegingen hebben een veel kleinere impact op je energielevel. Omdat de meeste gels erg stroperig en geconcentreerd zijn, moet je er vaak water bij drinken

Maar het is vooral duur, ongemakkelijk om mee te nemen en in te nemen. En dat terwijl er genoeg simpele en goedkope alternatieven zijn. Een handvol rozijnen doorslikken met een beetje water bijvoorbeeld. Heb ik tijdens berglopen in Frankrijk gedaan. Of ik daardoor veel sneller ging weet ik niet, maar ik kwam redelijk fris boven en kreeg geen overgeefaanvallen. Van een eenvoudige dorstlesser kun je een koolhydraatrijk drankje maken door er een lepel patentbloem aan toe te voegen. En zo zijn er vast nog huis – , tuin – en keukenmiddeltjes.

Nu ben ik natuurlijk geen wetenschapper en alle in en outs ken ik zeker niet. Ik spreek alleen uit ervaring. Zonder speciale sportvoeding tijdens de wedstrijden en water hoofdzakelijk om over mijn hoofd te gieten om het lichaam af te koelen kwam ik toch tot 26 marathons tussen 3.06 en 3.44 uur, een 50 km in 4.21 uur en een wedstrijd over 61,2 km in 5.24 uur. Geen topprestaties, maar gewoon mogelijk met vooral fatsoenlijk trainen. En om tot slot even terug te komen op de titel van dit verhaal. Natuurlijk is voor een grote groep hardlopers sportvoeding en sportdrank zinvol, maar voor een nog grotere groep is het onzin.